Sumak; 1 ile 3 metre boyunda, genç dalları kırmızıya çalan, tüylü, bileşik yapraklı ve daima yeşil yuvarlak tepeli ve sık dallı çalı görünüşünde bir ağaçtır. Taze sürgünleri yoğun olarak kahverengine çalan pamuk gibi tüylerle kaplıdır. Çiçekleri yeşilimsi beyaz renklidir. Çekirdekli sulu meyveleri 4 ile 6 milimetre çapında küre şekline benzer. Meyveler olgunlaştığında kırmızı renkli ve tadı ekşidir. Meyveleri baharat, olarak yaprakları ise hem boyarmadde hem de sepicilikte kullanılmaktadır. Temel yayılış alanı Akdeniz’i çevreleyen ülkelerden; Kırım, Kafkasya, ve Kuzey İran’dır. Türkiye’de başta Batı ve Güney Anadolu olmak üzere Karadeniz, Akdeniz ve Marmara Bölgelerinde tek ya da topluluklar halinde bulunur.
Tarihçe
Geçmişte siyah ve kirli sarı renkler için ipek ve yün boyamacılığında kullanılmıştır. Yapraklarının tanin içermesi dolayısıyla deri tabaklamasında ve boyamada da çok fazla kullanılmıştır. Sumak boyamalarda boyarmadde olarak kullanılmasının yanında mordan maddesi olarak kullanılmıştır. En fazla kullanıldığı alan ise sepiciliktir. Pamuk ve keten boyamacılığında ışık haslığı yüksek bir boyarmadde kaynağıdır. Farklı mordan maddeleri ile değişik renkler elde edilir. Şap mordanla sarı, demir mordanla ise griden siyaha kadar olan renk tonları elde edilir.
Boyama işlemi
Bitkinin kurutularak öğütülmüş yaprakları ile mordanlı ve direk boyama yöntemileriyle yapılır.